Wakker liggen

Ik ben nu een weekje weer aan het schrijven en heb nog maar zijdelings geraakt waar ik het echt over wil hebben. Ja, ik vond het frustrerend dat ik zelf moest uitrekenen hoeveel we waarschijnlijk moeten bijbetalen en ja, ik moet wat verzinnen om straks de rekening van de aannemer te kunnen betalen. Maar daar kom ik allemaal wel uit. De rekenexercitie heb ik al gemaakt, en hee ik ben weer aan het bloggen dus de reclame-inkomsten stromen binnen. [Dat laatste is een grap. Ik heb nog wat andere dingen achter de hand. Daar komt ook nog een blogje over.]

Waar ik wel van wakker lig

Waar ik de laatste tijd echt van wakker lig is, is het energie- en uitstootvraagstuk in combinatie met de kloof tussen mensen met privileges en mensen zonder privileges en hoe ik daarmee omga. (Ik weet eigenlijk niet eens de juiste omschrijving voor die kloof.)

We gaan vliegen

Om maar meteen met een voor mij heel moeilijke te beginnen: wij gaan begin volgend jaar waarschijnlijk op vakantie naar Curaçao. Daar zit ik dan, op de bank met mijn capuchon op, omdat ik de verwarming niet aan wil zetten, te tikken dat we 7.850 kilometer gaan vliegen. O, wacht, we moeten ook nog terug. We gaan 15.700 kilometer vliegen. Dat is ongeveer de afstand die we per jaar met de auto afleggen. 

Olie uit de grond halen om vissen te kunnen kijken

Ik heb er op heel veel fronten moeite mee. Ik denk dat de belangrijkste is dat er nogal wat olie nodig is om ons daarheen te brengen. Bij de winning en het transport van olie wordt niet altijd goed omgegaan met mensen en omgeving, met vaak desastreuze gevolgen. Dus al voor we het destillaat van die olie (de kerosine) verbranden om  vissen te kunnen kijken (we willen heel graag duiken daar), gaat het al mis. 

Afhankelijk

Daarbij komt dat de meeste olie en gas omhoog worden gehaald in landen waar je niet afhankelijk van wil zijn. Rusland en Qatar* zijn de meest actuele voorbeelden. Het is toch bizar dat onze regering gaat naar een WK in een land, dat duizenden levens heeft opgeofferd voor de bouw van voetbalstadions; een land waarvan de ambassadeur aantrekkingskracht tussen mensen een ziekte noemt? Ik moet daar echt van huilen, en toch begrijp ik een beetje dat de regering het niet zomaar durft te boycotten, en ik vind het heel erg dat ik dat een beetje begrijp en tegelijk dus toch ga vliegen. 

Kerosine maken

Als de olie uit de grond is en, dankzij het opzij zetten van principes, uit een fout land, zonder ongelukken over zee is vervoerd, moet er kerosine van gemaakt worden, omdat Meneer en ik willen vliegen. Ik weet niet eens of het proces van het maken van kerosine zelf (dus zonder de oliewinning en het transport) slecht is, maar ik zie (op wikipedia dus ik weet niet in hoeverre het klopt, maar dat geldt ook voor de andere bronnen: dit is geen diepgravend onderzoek) iets met temperaturen tussen 150 en 290 graden. Dat bereiken ze vast niet door een vat olie op een mooie dag in de zon te zetten, dus ja, ik denk dat kerosine maken slecht is voor de wereld, zelfs al verbrand je het vervolgens niet.
Ik zie zo snel niets over afval bij dat proces, het zou mooi zijn als dat er niet is. Ik durf dat niet te geloven.

Broeikas

Tot slot wordt het spul verbrand in de motor van het vliegtuig waarin wij zitten. Er komen CO2, stikstofoxiden, roet en andere broeikasgassen uit de uitlaat. Doordat ze hoog in de lucht worden uitgestoten, hebben ze een extra broeikaseffect en dat betekent dat het extra bijdraagt aan de opwarming van de aarde. 

Bijna 4.000 kilo

Als ik in een voetafdruk-calculator een vlucht naar Hato, Curaçao met twee personen invul en aanvink dat behalve CO2 ook de andere broeikasgassen mee moeten worden genomen, kom ik uit op 3.976 kg CO2-uitstoot en dat dat overeenkomt met wat 133 bomen in een jaar kunnen absorberen (met de disclaimer dat compenseren niet het probleem oplost). 

Overigens geven ze ook aan dat 55 dagen lang de Eiffeltoren verlichten vergelijkbaar is. Ik ben daar niet zo van onder de indruk, waarschijnlijk onterecht. Ik heb in mijn hoofd dat licht (als het maar LED is, en dat zal toch wel?) niet meer zo erg is. Dat lijkt dus anders te zitten. Ze zetten de lichtjes niet voor niets wat eerder uit de laatste tijd. Het zijn er natuurlijk ook wel heel veel.

Een jaar lang energie voor een huishouden

Hoe verhoudt die bijna 4.000 kg CO2-uitstoot zich tot de energiebesparing door de verwarming zo min mogelijk aan te zetten? Op hier.nu vind ik dat een gemiddeld Nederlands huishouden met stroom en gas 4.100 kilo broeikasgassen uitstoot in een heel jaar. Ik kan hier niet heel goed aan rekenen, dus ik ga voor de grove benadering en concludeer dat we een heel jaar geen energie mogen gebruiken in huis als we dat weg willen strepen tegen een vluchtje naar Willemstad. En ook hier de disclaimer, dit keer van mij, dat dat het probleem niet op zou lossen. Het geeft wel een beeld van de verhoudingen.

Er is meer

Naast olie zijn er nog meer problemen verbonden aan vliegen, zoals de arbeidsomstandigheden op Schiphol en andere vliegvelden en de gevolgen voor mensen die rond een vliegveld wonen, om maar eens wat te noemen.

En toch gaan we

Hoe je het ook wendt of keert, het is gewoon heel slecht zo'n retourtje Curaçao. Eigenlijk is de conclusie simpel: als je de wereld netjes achter wil laten, kun je gewoon niet gaan. En toch gaan we (waarschijnlijk). Dat heeft te maken met een diep gekoesterde wens van Meneer (en ik wil ook graag). Onze levenshouding is meestal: als je iets wil, vogel dan uit hoe het wel kan of wat er wel kan. Dus dat proberen we nu ook. De wens is een mooie duikvakantie in een warm land, liefst Curaçao (want daar hebben we allebei bijzondere herinneringen aan) én de wereld een beetje mooier achterlaten.

Korte afstanden

Om dat te bereiken, hebben we in ieder geval besloten dat vliegen op korte afstanden niet meer kan. Niet eigenlijk, maar gewoon echt niet. Dat is voor veel mensen waarschijnlijk een no-brainer en doet feitelijk niets af aan de schade die je berokkent met een lange vlucht, maar voor ons is het een stap. Niet dat we frequent flyers waren, maar een kort vluchtje per jaar, bijvoorbeeld naar Italië vonden we wel kunnen. Niet meer. Dus die schade is geschrapt.

Dubbele bomen, vooraf

Verder hebben we besloten de vlucht dubbel te 'compenseren' met bomen. We hopen dat iedereen in het vliegtuig de vlucht compenseert, liefst dubbel en bij een goede organisatie, dan wordt de wereld - in ieder geval qua bomen - een beetje mooier door deze vlucht. We hebben die bomen al gekocht, de tickets nog niet (want helemaal goed voelt het voor mij nog niet; die bomen zijn sowieso goed besteed). Voor ons gevoel maken we, door de bomen van tevoren te kopen, al ruimte; dat lijkt ons beter dan achteraf de troep opruimen. Maar eerlijk gezegd, weet ik niet hoe lang je ze van te voren moet kopen om dat een beetje te laten werken.

Allemaal!

Hopen dat iedereen het doet is natuurlijk laf. 'Hopen doe je maar op de wc.' En daar komt onder andere dit blog om de hoek kijken, want door er met mensen over te praten, door erover te schrijven, willen we een steentje bijdragen aan het normaal maken van 'áls je dan vliegt, compenseer dan op zijn minst'. Daar zitten allerlei haken en ogen aan:

Vrijbrief

Ten eerste: compenseren moet geen vrijbrief zijn voor vliegen. Als iedereen erop los vliegt en compenseert gaat moeder aarde alsnog naar haar mallemoer. (Dat is een leuke woordvondst misschien, maar het is serieus.) Er is dus een gevaar dat dit delen zijn doel voorbij schiet. Daarom de oproep: niet méér vliegen ('níet meer' is nog beter), wel minder vliegen en meer compenseren!

Kijk mij nou

Ten tweede: het lijkt een beetje op 'kijk mij eens goed bezig zijn, want ik compenseer', maar het is bedoeld ter inspiratie van de niet-compenserende vlieger, echt ... maar ja.

Vol is vol

Ten derde: er schijnt niet genoeg ruimte te zijn op de wereld voor al die bomen. Daarvan denk ik: laten we ervoor zorgen dat we zo snel mogelijk het punt bereiken dat we, op de goede manier (dus met biodiversiteit en zonder verdringing en zo), de hele wereld hebben volgeplant met bomen. Tegen de tijd dat het bijna niet meer past, wordt de druk om betere oplossingen te vinden groot, en dat helpt vaak.

Stijgende kosten

Ten vierde: als er veel vraag is naar die bomen, worden ze duurder. Ook dat vind ik grotendeels positief. Dat compenseren is nu nog veel te goedkoop. De compensatie voor vier (want dubbel) retourtjes Curaçao kost ons € 157,43 bij Trees for All. Tegen de tijd dat het duurder wordt, wordt er beter nagedacht over goede alternatieven, die beter zijn voor de wereld. Daar is dan immers financiële ruimte voor. Bovendien komen we dan misschien bij de echte kosten van vliegen. 

Privilege

Haakje aan dat laatste haakje is dat vliegen dan alleen maar bereikbaar is voor relatief rijke mensen, daar heb je heel duidelijk die kloof van het begin. Dat vind ik nog wel een lastige. In discussies hierover kom ik vaak het argument tegen dat de wereld nou eenmaal zo in elkaar zit, er zijn heel veel dingen die alleen rijke mensen kunnen betalen. Dat is waar, en dat maakt het niet acceptabel. Dat moet echt beter.

We hebben nog even gekeken wat het kost om voor het hele vliegtuig te compenseren. Dat kost € 16.000. Dat vinden we te veel om zelf te betalen, onze bereidheid blijkt ergens tussen de 157 en 16.000 euro te liggen. 

Dankjewel

Als je helemaal tot hier hebt gelezen: dankjewel. Ik ben benieuwd wat je ideeën hierover zijn. Dus kom maar op met je tips en ongezouten mening (ik stel het wel op prijs als je niet scheldt).

Voetnoot over Qatar, gas is geen olie of toch wel een beetje

*Uit Qatar halen we vooral gas, geen olie. We vliegen niet op gas en gas is iets minder problematisch dan olie. Dat is ontegenzeggelijk waar, helaas doet het onderscheid er voor dit verhaal toch weinig toe, volgens mij. Het gaat om de totale hoeveelheid energie die wordt verbruikt. Als wij olie verbruiken omdat we vliegen, kan die olie niet meer worden gebruikt voor andere dingen waar energie voor nodig is en moeten we meer gas gebruiken.