Schenken en erven, het vervolg

Met 396 onbekenden zaten mijn vader en ik in een zaal om te leren over schenken en erven. Als je je graag jong voelt en je bent nog geen 60, kan ik je aanraden naar zo'n bijeenkomst te gaan. Blijkbaar is dit niet iets om je kinderen mee naartoe te nemen. De enige min of meer bekenden, de ouders van een basisschoolklasgenoot van me, hadden Johnny ook niet meegenomen. Jammer, ik had hem best weer eens willen spreken.

Reclame

Het was een prima avond, met een goede presentatie en een borreltje achteraf. Het begon wel met onvervalste reclamepraatjes voor de organiserende bank en uitvluchten of redenen waarom er zoveel kantoren in de buurt gesloten waren de laatste maanden. Maar de tijd die daaraan besteed werd was kort. Wat mij betreft was dit een goede actie van de bank (dat mag ook wel eens gezegd worden).

Wat was er voor mij nieuw?

Al eerder schreef ik over schenken en erven, en ik kreeg daarop waardevolle aanvullingen in de reacties. Ik had nog wat vragen, hoewel ik niet op al die vragen antwoord kreeg, was er deze avond genoeg nieuwe waardevolle informatie voor mij. Niet allemaal schenken en erven, maar direct of indirect heeft het er allemaal mee te maken:

Opname in zorginstelling (Wlz)

Voor opname in een zorginstelling (of andere hulp op basis van de Wet langdurige zorg) moet een eigen bijdrage betaald worden. De hoogte is afhankelijk van 1. je situatie 2. je inkomen en 3. je vermogen.

Lage bijdrage

Zolang er nog een partner thuis woont, betaal je de lage bijdrage: minimaal €161,80 per maand, maximaal €850,- per maand (2018). Dit bedrag kan ingehouden worden van de AOW.
Dit was voor mijn vader best een geruststelling. Hoewel hij niets liever wil dan altijd voor mijn moeder zorgen, ziet hij dat de kans behoorlijk groot is dat dat op een gegeven moment niet meer kan. Hij zou het vreselijk vinden om haar ergens anders door andere mensen te moeten laten verzorgen. En als hij daarvoor dan ook nog zijn huis op zou moeten eten, ... maar met deze bedragen is van dat laaste geen sprake.

Hoge bijdrage

Als je geen thuiswonende partner hebt, betaal je de hoge bijdrage. Die is in 2018 maximaal €2.332,60 per maand. Ook de precieze hoogte van deze bijdrage is dus afhankelijk van je inkomen en vermogen. Goed om te weten: de eerste twee jaar telt een leegstaand huis niet bij het vermogen.

Invloed

Het inkomen van oudere mensen ligt meestal min of meer vast. Ze krijgen AOW en eventueel nog wat pensioen. Ze kunnen niet meer of minder gaan werken. Alleen met de hoogte van het vermogen kun je dus de eigen bijdrage beïnvloeden. Tenzij het inkomen hoger is dan €62.000. Dan maakt het niet uit hoe hoog je vermogen is, je betaalt dan sowieso de maximale hoge bijdrage. (Bedrag is een benadering).

Ik heb wat getalletjes ingevuld in de rekenhulp van het CAK om in te schatten of het zinvol is om het vermogen te verkleinen.
Bij een jaarinkomen van €35.000, €15.000 belasting en een vermogen van €100.000, betaal je bijna €700,- per maand meer dan met hetzelfde inkomen zonder dat vermogen. Als je het vermogen met €10.000 verlaagt (dat is wat mijn ouders per jaar kunnen doen via een schenking), scheelt dat bijna €70,- per maand.

"Ik kan nu toch niet meer veranderen hoe het twee jaar geleden was?!"

Een mooie vraag in dit kader vond ik:
"Ze kijken naar twee jaar geleden. Ik kan nu toch niet meer veranderen hoe het twee jaar geleden was?! Dus wat moet ik hier nou mee?"
"U kunt nu wel veranderen hoe het in 2020 twee jaar geleden is. Laten we hopen dat u veel te vroeg bent."  (Dat antwoord kwam er niet zo helder uit, maar dit was denk ik wat bedoeld werd.)

Levenstestament

Een levenstestament (ook wel notariële volmacht genoemd) treedt in werking als iemand zijn zaken niet meer kan behartigen (dus tijdens zijn leven). Hierin kun je volmachten geven aan bijvoorbeeld je partner of je kinderen voor als je niet meer wilsbekwaam bent. Bijvoorbeeld om het huis te kunnen verkopen. Want dat kan niet zomaar als één van de eigenaren niet meer wilsbekwaam is.
Dat was voor ons echt nieuw en een eyeopener.

Testament

• Opeisbaarheid kindsdelen. Als ik het goed begrepen heb, kunnen kinderen volgens de huidige wet de helft van hun erfdeel (legitieme portie) opeisen als de eerste ouder overlijdt. Misschien wil je dit aanpassen. Let op: eventuele oude testamenten blijven geldig, dus het kan zijn dat het al anders geregeld is (dan moet je checken of dat nog wenselijk is). (Ik moet ook echt nog even checken hoe dit zit en of dit werkelijk om de legitieme portie gaat.)
• Je kunt een clausule opnemen die regelt dat de kindsdelen niet meetellen bij het vermogen van de laatste ouder (tbv verlagen eigen bijdrage bij opname in zorginstelling). Hoe dit precies zit moet ik ook nog even nazoeken.
• Je kunt gebruik maken van de vrijstelling van de kleinkinderen door rechtstreeks aan hen na te laten. Hier zitten haken en ogen aan, dus het is goed om te kijken of dit interessant is in jouw situatie.
• Denk ook na over de uitsluitingsclausule. Als je kinderen gaan scheiden van hun partner, wil je waarschijnlijk niet dat de partner recht heeft op de helft van wat je tot dan toe geschonken hebt. Grappige quote in dit kader vond ik: "De zoon ging uit elkaar." Het klonk echt alsof hij aan stukken gereten werd. Nou is dat figuurlijk misschien ook wel zo, maar dat werd niet bedoeld.
  Mocht je trouwens nog de keuze hebben voor een partner: “Het loont voor de kinderen om een jongere partner te hebben”. Dit is dan niet in het kader van het testament, maar wel in het kader van schenken. Kinderen onder de 40 of kinderen met een partner onder de 40 komen in aanmerking voor extra vrijstellingen. Als je nog eens een originele sneer uit wil delen aan iemand die er met de 10-jaar-jongere-secretaresse vandoor is gegaan en meteen impliciet wil zeggen dat je haar helemaal niet knap vindt, kun je dus iets zeggen als: "Het was zeker voor de schenkingsvrijstelling." Goed, terug van mijn dubieuze adviezen naar het echte onderwerp.

Herroepelijk schenken

Eerder schreef ik over herroepelijk schenken. Op deze avond werd gezegd dat dat onderwerp is van discussie. De aanwezige notaris gaf aan zich daar niet meer te wagen aan deze schenkingsvorm. Goed om te weten.

Rente bij schenken op papier

Op mijn vraag of de rente van een schenking op papier aangepast moet worden als de Belastingdienst dat doet, kreeg ik als antwoord dat ze dat toch nooit doen. "Die rente is al tien jaar hetzelfde." Tja, resultaten (of gebrek aan actie) in het verleden zijn geen garantie voor de toekomst, zeker niet bij de Belastingdienst. Maar ja, dat zoek ik dan nog wel een keer uit. 

Verder was het een nuttige avond. En fijn om dit met m'n vader te kunnen doen.